رتبه پنجم ایران در خلاق‌ترین محققان مهاجر آمریکا
شرق :«٧٥درصد از خلاق‌ترین محققان در کشور آمریکا، مهاجر هستند که از نظر تعداد، ایران پنجمین کشور در بین این مهاجرین است»
«٧٥درصد از خلاق‌ترین محققان در کشور آمریکا، مهاجر هستند که از نظر تعداد، ایران پنجمین کشور در بین این مهاجرین است» این صحبت‌های معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در مراسم روز پژوهش و تجلیل از پژوهشگران نمونه دانشگاه علوم پزشکی شیراز است که می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین آمار‌های دولتی از مهاجرت نخبگان خواند.
رضا ملک‌زاده در این باره گفت: «٦٠هزار دانشمند برتر جهان انتخاب شده‌اند که از این تعداد ٨٨ نفر، ایرانی هستند و سهم حوزه پزشکی کشور از این تعداد دانشمند ایرانی، ١٨ نفر است.»
او با بیان اینکه «٣٠ سال پیش تعداد محققانی که در سطح دنیا کار میکردند بسیار کم بود در حالی که امروزه این تعداد به ١٥میلیون‌نفر رسیده است و ٢٥میلیون مقاله در سراسر جهان چاپ شده است.
اگر همه این مقالات نتایج خوب و کاملی داشت تا به حال باید بسیاری از مشکلات حل می‌شد» ، افزود: «نخستین مشکل ما این است که برترین‌های ما از کشور خارج می‌شوند و چون زیرساخت‌های پژوهشی نداریم نمی‌توانیم از خروج آنها جلوگیری کنیم. باید این نکته را نیز عنوان کرد که ٧٥درصد خلاق‌ترین محققان در آمریکا مهاجر هستند که از نظر تعداد، ایران پنجمین کشور در بین این مهاجران است.
اگر این تعداد در کشور می‌ماندند کارهای بزرگی می‌توانستند انجام دهند.» ملک‌زاده گفت: «ایران یک‌درصد علم دنیا را تولید می‌کند که ٣٢درصد از این میزان مربوط به رشته‌های پزشکی و وابسته است. از نظر تعداد مقالات در جهان رتبه ١٧ و از نظر تعداد استناد رتبه ٢٤ را داریم و باید بتوانیم به گونه‌ای کار کنیم که تعداد ارجاعات افزایش یابد.»اهمیت این آمار در شرایطی است که از زبان یک مسوول دولتی در وزارت بهداشت اعلام شده است.
در این باره پیش از این نیز بحث‌هایی در این رابطه در« بنیاد ملی نخبگان» نیز مطرح شده بود که در مهم‌ترین آنها سعید سهراب‌پور، قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان از تهیه فهرستی از اطلاعات نخبگان در کشور خبر داده بود و گفته بود: «برای دعوت به همکاری نخبگان ایرانی مقیم خارج از کشور نیازمند امکاناتی هستیم که هنوز این امکانات در کشور فراهم نیست؛ از این رو فعلا تنها راه ارتباطی حضور آنها در ایران شرکت در کنفرانس‌هاست.» قائم‌مقام «بنیاد ملی نخبگان» همچنین با اشاره به اینکه «نخبگان ایرانی در درجه اول در کشور‌های آمریکا و کانادا حضور دارند»، افزود: «کشور‌های آمریکا و کانادا امکانات و شرایط مالی زیادی در اختیار نخبگان قرار می‌دهند.» وی در ادامه توضیح داد: «بعد از آمریکا و کانادا نخبگان ایرانی بیشتر در کشور‌های اروپایی حضور دارند.»
٥٨ درصد مقالات ایرانی‌ها هیچ ارجاعی نداشته‌اند
وی ادامه داد: «از نظر پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ایران چهارم است. البته بهتر است تقسیم‌بندی بین‌المللی را در نظر بگیریم و بیشتر به آن اهمیت دهیم. ملک‌زاده خاطرنشان کرد: چالش‌های زیادی در مسیر پژوهش وجود دارد. یکی از این چالش‌ها این است که ٨٥درصد تحقیقات در دنیا تاثیری روی سلامت نمی‌گذارند و چندان مفید نیستند.»
وی تاکید کرد: «عامل ارزشیابی مقالات، مناسب نیست و ما باید بیشتر به ارجاعاتی که به مقاله می‌شود توجه داشته باشیم. چالش دیگر مقالات تکراری است و مشکل دیگر مربوط به بودجه تحقیقات است؛ زیرا بودجه‌ای که برای پژوهش تعیین می‌شود بسیار کم است.» معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت گفت: «از چندین سال گذشته، تاکنون، مقالات زیادی در ایران نوشته شده که ٥٨درصد این مقالات هیچ ارجاعی نداشته‌اند. برخی استادان برای ارتقای خود مقالاتی می‌نویسند که چندان مناسب نیست و به پژوهش ضربه می‌زند.»