ایران به اظهارات وزیر خارجه بریتانیا درباره موانع بازگشایی سفارت پاسخ داد

سفارت بریتانیا ظاهرا به دلیل نداشتن تجهیزات هنوز فعالیت کامل خود را از سر نگرفته است

وزارت خارجه ایران به اظهارات وزیر خارجه بریتانیا در مورد موانع بازگشایی سفارت آن کشور در تهران پاسخ داده است.

مرضیه افخم، سخنگوی وزارت ایران، در پاسخ به اظهارات فیلیپ هموند، وزیر خارجه بریتانیا که برخی اقدامات جمهوری اسلامی را مانع از بازگشایی سفارت آن کشور در تهران معرفی کرده بود گفته است که با سفارت بریتانیا نیز همانند سایر سفارتخانه‌های خارجی مقیم تهران رفتار می‌شود.

واحد مرکزی خبر روز پنجشنبه، ۶ آذر (۲۷ نوامبر)، گزارش کرد که خانم افخم گفته است که جمهوری اسلامی "در چارچوب تعهدات بین المللی خود و در پایبندی به مقررات کنوانسیون وین ناظر بر روابط دیپلماتیک کنسولی، رفتاری یکسان و مشابه با همه سفارتخانه های مقیم تهران دارد و هیچگونه تبعیضی بین آنها قایل نمی شود."

آقای هموند در سخنانی که اوایل هفته جاری در مجلس عوام پارلمان بریتانیا ایراد کرد گفت که به دلیل اینکه دولت ایران با ورود تجهیزات کامپیوتری مورد نیاز سفارتخانه موافقت نکرده، بازگشایی سفارتخانه با مانع مواجه شده است.

خانم افخم گفته است: "بدیهی است که وزارت امور خارجه در اجرای مفاد کنوانسیون وین نهایت تلاش و مساعدت را برای کارکرد عادی و روان نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی مقیم تهران معمول داشته و انتظار دارد که مقررات داخلی و گمرکی کشور که ناظر بر ورود و خروج محموله‌های بار و پست سیاسی است مورد توجه و احترام کشورهای مختلف قرار گیرد." وی در مورد اقدامات احتمالی برای حل مساله مورد اشاره وزیر خارجه بریتانیا و زمان بازگشایی سفارتخانه آن کشور در تهران توضیحی نداده است.

حمله به سفارت بریتانیا در تهران به تصمیم بریتانیا برای بستن سفارتخانه‌ها منجر شد

وزیر خارجه بریتانیا در سخنان خود در مجلس عوام ضمن ابراز این نظر که بازگشایی سفارت آن کشور در تهران برای "بازسازی روابط حیاتی است" گفت که بخش قابل توجهی از تجهیزات لازم توسط مهاجمان به ساختمان‌های سفارت بریتانیا در تهران منهدم شده و افزود: "اگر قرار باشد ما آنجا شروع به کار کنیم، نیاز داریم تجهیزاتمان را به شیوه‌ای امن و مورد اطمینان به آنجا منتقل کنیم." وی گفت که هنوز دو طرف در این مورد به توافق نرسیده‌اند.

در نوامبر سال ۲۰۱۱ (آذرماه ۱۳۹۰) گروهی از تظاهرکنندگان که رسانه‌های خبری ایران آنان را دانشجویان بسیجی توصیف کردند، ظاهرا در اعتراض به سیاست بریتانیا در قبال جمهوری اسلامی و حمایت از تصمیم مجلس برای جلوگیری از گسترش روابط دیپلماتیک دو کشور، در برابر ساختمان‌های سفارتخانه بریتانیا در تهران تجمع کردند و سپس شماری از آنان، با عبور از صف نیروهای امنیتی، وارد این ساختمان‌ها شدند. تصاویری که از این ماجرا منتشر شد حاکی از تخریب و خسارت گسترده به ویژه به اثاثیه و اموال داخل ساختمان بود.

در پی این حادثه، وزیر خارجه وقت بریتانیا تمامی کارکنان سفارتخانه آن کشور را از ایران خارج کرد و به کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن هم دستور داده شد به سرعت خاک بریتانیا را ترک کنند. بعدها اعلام شد که سوئد و عمان به ترتیب مسئولیت حفاظت از منافع بریتانیا در تهران و ایران در لندن را برعهده گرفته‌اند هرچند حافظان منافع دو کشور، ظاهرا به دلیل فقدان امکانات، تسهیلات کنسولی در اختیار شهروندان دو کشور، به خصوص چند هزار ایرانی مقیم بریتانیا، قرار ندادند.

مساله پرداخت غرامت یا خسارت ناشی از تخریب اموال نیز مطرح شده بود

یکی از مقامات سفارتخانه در آن زمان انگیزه این حمله را اقدامات تحریک آمیز برخی مقامات جمهوری اسلامی عنوان کرد با این هدف که از طریق ایجاد جنجال، بر ارتباط خود با پرونده‌های فساد مالی سرپوش گذارند هر چند این اظهارات توسط منابع جمهوری اسلامی تکذیب شد.

بر خلاف حمله به سفارت آمریکا در اوایل انقلاب اسلامی، این حمله مورد تایید رسمی مقامات دولتی جمهوری اسلامی قرار نگرفت و چند ماه بعد، وبسایت آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، اظهارات او را منتشر کرد که ظاهرا در اشاره به ماجرای حمله به سفارت بریتانیا، گفته بود: "در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث، احساسات جوانان درست بود ولی رفتنشان درست نبود" و افزود "من اجتماعات دانشجویی را تائید می کنم، اما با تندروی در این اجتماعات مخالفم".

روند ترمیم روابط دو کشور از پائیز سال گذشته و در جریان ملاقات مقامات وزارت خارجه دو کشور در جریان مذاکرات هسته ای ۱+۵ آغاز شد و طی ماه‌های بعد، دو طرف به معرفی "کاردارهای موقت" مبادرت کردند و چندی بعد، دو سفارتخانه از وضعیت تصدی حافظان منافع خارج شدند. سفارت جمهوری اسلامی در لندن فعالیت کنسولی خود را از سر گرفته اما فعالیت عادی سفارت بریتانیا از جمله در مورد صدور روادید، هنوز آغاز نشده است.

در زمان اعلام تصمیم دو طرف به ترمیم روابط و در نهایت، بازگشایی و فعالیت عادی سفارتخانه‌های خود، برخی منابع از موانعی مانند مانند پرداخت غرامت یا خسارت اموال تخریب شده در جریان حمله نوامبر سال ۲۰۱۱ خبر دادند اما مشخص نیست این موضوعات به چه شکل حل و فصل شده است.