داعش از کجا ممکن است به ایران حمله کند؟

حسین قاضیان

جامعه شناس

از‌‌ همان زمان که داعش موصل را اشغال کرد و با پیروزی های بعدی به مرزهای ایران نزدیک شد، برای بسیاری خطر حمله‌ داعش به ایران جدی شده است.

ویدئوهایی که برخی داعشی‌ها در باره‌ مقصد بعدی حملاتشان منتشر کردند و در آن ایران را نشانه گرفتند، به این موضوع دامن زد. از آن پس، هر از گاهی خبرهایی از مشاهده‌ داعش در برخی مناطق غربی کشور نیز منتشر شده است. اخیراً کار این ویدئو‌ها به اعلام ضدیت (با حضور داعش در سنندج) و طنز (حضور داعش در بندرعباس) هم کشیده است. پیداست که، پیدا و پنهان، خطر حضور داعش در آینده کم کم به دغدغه‌ای بدل شده است. به این ترتیب حتماً برای عده‌ای هم این پرسش مطرح شده است که داعش از کجا به ایران حمله خواهد کرد.

من البته استراتژیست نظامی نیستم، با این همه حدس زدن این نکته نباید دشوار باشد که اگر زمانی داعش به ایران حمله کند از‌‌ همان جایی حمله می کند که به عراق حمله کرد. حتماً پیش خود خواهید گفت از همین حرف معلوم است که نویسنده نه سر رشته‌ای از مسائل نظامی دارد نه حتی از جغرافیا سر در می‌آورد. امروز حتی یک دانش آموز ابتدایی هم که با نقشه‌ جغرافیا آشنا باشد می‌داند که داعش از شرق سوریه و غرب عراق به این کشور حمله کرد، یعنی جایی که صد‌ها کیلومتر از مرزهای ایران فاصله دارد. پس چطور ممکن است داعش از‌‌ همان جا به ایران حمله کند؟ اگر داعش بخواهد به ایران حمله کند علی القاعده باید از شرق عراق به ایران حمله کند نه از غرب آن.

این‌ها همه البته واقعیت‌های جغرافیایی است و سر جای خود درست. اما بیاید از خودمان بپرسیم که آیا داعش واقعا از سمت مرزهای غربی به عراق حمله کرد یا از جای دیگری که به جغرافیا ربطی نداشت، بلکه به تاریخ اخیر این کشور و به مناسبات اجتماعی و قومی و مذهبی آن مربوط می‌شد.

وقتی خبر‌ها، تحلیل‌ها و تصویرهای مربوط به اولین حضور گسترده‌ داعش در موصل را می‌کاویم، می‌بینیم که داعش نه از جانب نوار مرزی غرب عراق، که از سمت آن نواری از تبعیض‌های چند ساله علیه اقلیت اهل سنت به عراق به حمله کرد که روح انتقام را درآنان پرورده بود، تبعیض‌ها و سرکوب‌هایی که به کینه‌ها و بغض‌هایی فرو خورده بدل شده بود، بغضی که به وقت سررسیدن داعشیان ترکید و خود را در استقبال از آنها بروز داد و به تسلیم و تسخیر مناطق سنی نشین، یکی از پس دیگری، منجر شد.

این تسلیم و تسخیر نسبتا بی‌مقاومت، فقط حاصل خیانت و وادادگی نظامیان منتسب به بعثی‌های سابق نبود. همراهی ابتدایی مردمان نسبتا زیادی در شهرهای تسخیر شده نشان می‌دهد که داعش – دست کم در شروع کار- به مناطقی حمله کرد که از نارضایتی انباشته‌ اهل سنت در آنجا‌ها اطمینان داشت.

تردید نیست که اکثریت شیعه، و نیز اقلیت کرد، در عراق سال‌هایی مدید زیر ستم و تبعیض همین اهل سنتِ حاکم بودند که لباس بعث به تن داشت. اهل سنت در اقلیت بود و بر اکثریت حکومت می‌کرد، آن هم به شیوه‌ حکومت صدام حسین که از بمباران شیمیایی مردمش هم دریغ نداشت. به همین سبب بود که ورود آمریکایی‌ها به عراق هم با مقاومتی از جانب اقلیت‌های تحت ستم در دوران صدام حسین روبرو نشد، در حالی که این حمله حکم اشغال کشور از جانب یک قدرت خارجی را داشت.

شیعیان حاکم شده پس از سقوط صدام حسین، بویژه در دوران صدارت نوری مالکی، با حالتی از انتقام، زخم‌های کهنه‌ به زیر کشیده شدن اهل سنت را از قدرت عمیق‌تر کردند. زخمی که خود را در کمین‌گاه روز انتقام متقابل پنهان کرده بود و وقتی سر و کله‌ داعش پیدا شد از نهانگاه بیرون آمد و با این گروه وحشت زا که کینه‌های آنان را با بیرحمی و قساوت تشفی می‌داد، همراه شد. آنان که با داعش همراه شدند شاید از قساوت داعشیان استقبال نمی‌کردند، اما از انتقامی که به دست آنان از دشمنانشان گرفته می‌شد خشنود بودند.

    "همان طور که داعش از نوار مرزی شکاف‌های قومی و مذهبی به عراق حمله کرد و کارش را پیش برد، به ایران هم از‌‌ همان جا حمله خواهد کرد: از درون دل‌هایی که آه احساسِ تبعیض برمی آورند، از درون رحم‌هایی که کینه می‌پرورند و در آینده نوزاد انتقام می‌زایند."

حالا برگردیم به ایران خودمان. این روز‌ها کشور آرام به نظر می‌رسد،‌‌ همان طور که عراق پیش از حمله داعش چنان به هم نریخته بود که امروزه به آن مبتلاست. عراق هم‌‌ همان روز‌ها که تبعیض داشت زیر پوست جامعه‌ اهل سنت می‌دوید و چون غده‌ای بدخیم رشد می‌کرد و نفرت می‌پرورد، آرام تر از این روزها به نظر می‌رسید.

حالا هم اگر فکر کنیم که در این ایرانِ به ظاهر آرام امروزی، تبعیض‌هایی که علیه اقلیت‌های دینی و مذهبی و سایر اقلیت‌ها جریان دارد، آن قدر‌ها خطرناک نیست که در عراق بود، داریم مخاطرات آینده را دست کم می‌گیریم.‌‌ همان طور که شیعیان حاکم بر عراق آن را دست کم گرفتند. اگر این خطر را دست کم بگیریم غیر مکن نیست روزی برسد که این داعش یا هر داعش دیگری در آینده - که شکل و شمایل متفاوتی خواهد داشت- از‌‌ همان مرز‌هایی که به عراق حمله کرد به ایران هم حمله کند.

همان طور که داعش از نوار مرزی شکاف‌های قومی و مذهبی به عراق حمله کرد و کارش را پیش برد، به ایران هم از‌‌ همان جا حمله خواهد کرد: از درون دل‌هایی که آه احساسِ تبعیض برمی آورند، از درون رحم‌هایی که کینه می‌پرورند و در آینده نوزاد انتقام می‌زایند.

ممکن است شکاف‌های قومی و مذهبی و سایر تبعیض‌های اجتماعی در جامعه‌ کنونی ایران چندان فعال نباشد، اما اگر نادیده گرفته شود چنان به سرعت فعال خواهد شد که کلاه هوش از سر هر تحلیلگر سیاسی خواهد افتاد،‌‌ همان طور که وقتی این شکاف‌ها در رواندا یا در یوگوسلاوی سابق، و اوکراین و عراق و یمن امروز مردم را رو در رو قرار داد، برای بسیاری غافلگیر کننده بود.

+57
رأی دهید
-45

azadi2011 - تورنتو - کانادا
داعش در برابر ملیونها ایرانی کاری نمی تواند در ایران انجام دهد۰ و اما آنچه که تبعیض قومی نامیده می شود واحساس تبعیض : کدام قوم در ایران خوشبخت است و زندانیان و قربانیا ن کدام قوم بیشتر است ?! نویسند گان و شاعران و هنرمندان وسیاست مداران کدام قوم در ایران بیشتر ستم می کشند ? نویسنده محترم منظور خودش را از داعش در رحم مشخص سازد ۰۰۰لطفا
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 00:54
mountainman - استکهلم - سوئد
ایران کدوم منطقه ی شیعه نشینش محروم نبوده که سنی نشینش نباشه؟. خوزستان که هشتاد درصد شیعه داره وضعش بدتر از بلوچستانه. نواحی شمالی ایران که پنجاه درصد شیعه و پنجاه درصد سنی داره ابادتر از جنوب تهرانه که توش زندگی میکردم. اینکه شیعه و سنی میکنن به ضرر همتون تموم میشه
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 00:13
دوستدار - استهکلم - سوئد
داعش شده بود ژاندارم منطقه خاورمیانه و به نفع ایران و بشار اسد سوریه کشتوکشتار به راه انداخته بود. اگر داعش به وجود نمی امد در سوریه خیلی وقت بود که بشار اسد به دست ازادی خواهان سوریه و ارتش ازاد سوریه سقوط کرده بود. داعش خواست جلوی پیش رفت کردهای عراق را بگیرد و به بهانه جنگ با حکومت مالکی و شیعه به عراق حمله کرد و تا نزدیکی های بغداد هم پیشروی کرد ولی ناگهان تغییر مسیر داد و به مناطق کرد نشین عراق هجوم اورد. چون از اول هدفش نابود کردن دولت اقلیم کردستان و مردم کرد بود. دیگر داعش هیچ .. نیست که بتواند نقشه دیگر داشته باشد و هجوم دیگری بکند. امریکا و متحدینش دارند گور داعش را میکنند.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 01:24
dark night - تهران - ایران
با عرض احترام به نویسندهٔ این مقاله، کلا مطالب شما در این مورد مزخرف و تخیلی بود، داعش تا چند هفتهای دیگه برای همیشه نابود و زیر خاک مدفون میشه. و در مورد این که از لحاظ نظامی چیزی نمی‌دونی ، کاملا باهات موافقم.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 02:02
biparva-jan - تهران - ایران
منظور نویسنده اینه که داعش از درون کشورها حملاتش رو اغاز میکنه که درسته. اما برای این که قادر باشه چنین کاری انجام بده باید سنی ها درصد بالایی از جمعیت کشور هدف رو تشکیل بدهند که در ایران سنی ها یک اقلیت کوچک و نسبتا تحت کنترل هستند. و بسیاری از اونها عرق ملیشون به تعصب مذهبیشون میچربه و بسیار بعیده بر علیه هموطنان خودشون اقدام کنند. اما با وجود این باید هشیار بود.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 02:16
takalom - ناتینگهام - انگلیس
توصیه ام به نویسنده این مقاله >>> از خونه کمى برو بیرون بزار مغزت کمى هوا بخوره ...
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 02:36
سالار123 - کوالالامپور - مالزی
منطقی است. تبعیض، اعدام، بیکاری، فقر و.. کینه ای عمیق در بین اهل سنت ایجاد کرده است که این تبعیض ها به نفع هیچکس نخواهد بود و متاسفانه روزی کار دست دولت و کشور خواهد داد. حداقل سری به روستاهای بلوچستان بزنید تا به عمق فاجعه پی ببرید.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 03:16
هستیا - شیراز - ایران
داعش غلط میکنه بخواد به ایران حمله کنه
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 09:07
karaji - گتنبرگ - سوئد
کاملا درست و منطقی‌ به نظر میرسه و زمانی‌ که مردم بر علیه بی‌ عدالتی‌های اجتماعی و سیاسی و قطعا اقتصادی ناا آرام و متحول شوند با کمک همسایگان شیطانی اطراف ایران که همگی‌ آرزوی زوال ایران را دارند داغش (یا هر زهرمار ) دیگری به ایران حمله خواهد کرد و برادران بسیجیهای اقتصادی مثل پسران قذافی و دزدان امروز ایران پولهارا خرج تعویض نام و نشان خود خواهند کرد !
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 11:19
javadrezazadeh - ارومیه - ایران
یه تحلیل ابکی.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 11:51
aram.01 - کردستان - ایران
تنها چیزی که برای سران حکومت ایران مهم است در قدرت ماندن است.حالا هر کس یا چیزی تهدیدشان کند آنرا نابود می کنند خواه اون کس ایرانی باشه یا غیر ایرانی،سنی باشه یا شیعه.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 12:32
aram.01 - کردستان - ایران
تنها چیزی که برای سران حکومت ایران مهم است در قدرت ماندن است.حالا هر کس یا چیزی تهدیدشان کند آنرا نابود می کنند خواه اون کس ایرانی باشه یا غیر ایرانی،سنی باشه یا شیعه، داعش باشه یا دراویش ایران.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 12:34
داریوش پرویزی - شیراز - ایران
چرت تر ازین مقاله نخوندم.داعش توان حمله به ایران رونداره.ایران اقلیم کردستان نیست یا دولت زوار دررفته عراق و سوریه.افراط گرایی سنی هم در ایران اونقدر جایی نداره.نیروی رزمی ایران هم قوی و مجهز است.اگر به ایران حمله کنند تا خود سوریه ومرکزشان تعقیب خواهند شد.مضافا بر اینکه ایرانی ها عرب نیستند
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 11:58
Imod.barbekan - منامه - بحرین
Biparva -ایران-سنی ها یک اقلیت کوچک در ایران هستند فکر کنم هنوز که هنوزه خواب تشریف دارید بالای ٢٥درصد جمعیت ایران رو سنیها تشکیل میدن ،حالا برو ساندیست رو بخور
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 12:29
aram.01 - کردستان - ایران
تنها چیزی که برای سران حکومت ایران مهم است در قدرت ماندن است.حالا هر کس یا چیزی تهدیدشان کند آنرا نابود می کنند خواه اون کس ایرانی باشه یا غیر ایرانی،سنی باشه یا شیعه، داعش باشه یا دراویش ایران.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 12:35
yashainiran - ایران - ایران
چه شیعه و چه سنی همه ایرانی هستیم و با هم برادریم درود برهموطنان عزیز سنی ایران
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 14:25
biparva-jan - تهران - ایران
25 درصد Imod.barbekan؟ نخیر، جنابعالی دچار توهم شدی.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 16:23
آتیلا قشقایی - کپنهاک - دانمارک
از مناطق سنی نشین و ناا امن همچون کردستان، بلوچستان و طرف مشهد (کّل مرز پاکستان و افغانستان)
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 16:41
delmorde - یوتوبوری - سوئد
هموطنان مثل اینکه متوجه متنظور نویسنده نشدند. داره میگه داعش نوزادیست از نارضاییان کشور. داره هشدار میده به سران کشور که جاه طلبی و سردراخور فروبردن انها را غافل کرده، نه اینکه داعش از عراق بخواهد حمله کند. داعش مثل غده سرطان است که در بدن ادم رشد میکند از جای دیگر وارد نمی شود. داره هشدار میده، اهای اخوندهایی که تا دیروز لنگه دخل و خرجتان بودید و حالا در مستد قدرت خدا را تظاهر میکنید و با گرانی و بیکاری و تبعیض قومی و نژادی ظلم میکنید. از خواب بیدار شید روز انفجار هران نزدیکه. فشار گرانی داره گلوی ملت را میفشاره. پولهایی که خرج در سوریه و لبنان و.. میشود از گلوی مردم گرفته میشود با گرانی و واسطه گریها که تماما دست خود مسئولین در کارست. گرانی فقط و فقط بر دوش اکثریت مردم عادیست. نه بر اخوند و رانتخواران و بسیاری مسئولین. اینان روزی خطرناکتر ازداعش بوجود خواهند اورد.
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 19:21
اسکندر ذوالقرنین - اردبیل - ایران
منظور نویسنده مقاله این بود که داعش در داخل مرزهای ایران و در تفکرات انتقام جویانه آنهاست هر قدر شما بگویید که سنی ها در رفاه هستند ترکها عربها و ...مورد هجمه فرهنگی نیستند صورت مساله پاک نمیشود باید شرایط مهیا شود تا قضاوت کرد که چقدر نفرت در دلها نهفته است تقریبا تمام 70 میلیون ایرانی با نفرت و کینه روزگار را سپری میکنند حتی جناح راست حاکم هم از عده ای متنفر است اما نمیتواند کاری را که دلش میخواهد انجام دهد و قص علی هذا پس این داعش نه تفکری اینچنینی راحت از پتانسیل های انتقامجویی میتواند در ایران استفاده کند برای جلوگیری از وقوع چنین حادثه ای انقلابی واقعی در تمام عرصه ها و نیز تفکرات خود مردم لازم است
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 19:46
Imod.barbekan - منامه - بحرین
Biparva -ایران -مطمین باشید اولین کسانی که بر علیه حکومت ولایت صیغه ای قیام خواهند کرد سنی ها خواهند بود مزدوران و جیره خوران قاتل و جانی و خودفروش رو برای همیشه از سرزمینشان بیرون خواهند کرد
‌چهارشنبه 2 مهر 1393 - 21:50
biparva-jan - تهران - ایران
در ایران جایی برای برای فرزندان جهاد نکاه که سر انسان ها رو مثل بز میبرند نیست Imod.barbekan . برو خودت رو یه جای دیگه منفجر کن.
‌پنجشنبه 3 مهر 1393 - 06:57
Imod.barbekan - منامه - بحرین
اتفاقا در آینده ای نزدیک سربازان عمر بن خطاب شما صیغه زاده های خیابانی و نامشروع رو سرجاتون خواهند نشوند
‌پنجشنبه 3 مهر 1393 - 08:35
Imod.barbekan - منامه - بحرین
مذهب شیعه یکی از خرافی ترین ومزخرف ترین مذاهب کره ی زمین است که بر اثر خرافات چند آخوند احمق بوجود آمده است وتمام آخوند های بی غیرت مردم بیچاره را استحمار کرده واز مال وناموس مردم سوءاستفاده میکنند وبه بهانه ی خمس وسهمیه ی امام زمان مال مردم را به غارت برده ودر عیاشی خود استفاده می کنند وبوسیله ی حکم منحوس صیغه به ناموس آنان حمله می کنند ،
‌پنجشنبه 3 مهر 1393 - 08:42
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.