هشدار نسبت به امضای تفاهمنامه تجاری با روسیه: روس‌ها بی‌وفا و غیرقابل اعتماد هستند
تقاطع: یک هفته بعد از امضای تفاهم‌نامه‌ای تا سقف ۷۰ میلیارد یورو میان جمهوری اسلامی و روسیه، یک عضو ارشد مجلس شورای اسلامی” نسبت به “بی‌وفایی” و “غیرقابل اعتماد” بودن روس‌ها هشدار داد. هم‌زمان یک روزنامه نزدیک به هاشمی رفسنجانی نیز از احتمال ایجاد “رانت” و دشوار شدن شرایط برای بخش خصوصی در پی امضای این تفاهمنامه ابراز نگرانی کرد.
بهروز نعمتی، “سخنگوی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی” روز دوشنبه (۲۴ شهریور-۱۵ سپتامبر) در گفتگو با خبرگزاری “ایسنا” با تاکید بر اینکه «روس‌ها هیچ وقت قابل اعتماد نبودند» و «سر بزن‌گاه‌ها پشت ما را خالی کرده‌اند»، گفت که توافق‌نامه‌ها با روسیه نباید به گونه‌ای تنظیم شود که «روس‌ها دست پیش را بگیرند و ایران را از منافع ملی در قراردادهای مشترک محروم کنند».
وی روس‌ها را “بازیکنان خوبی” اما “منحصرا برای منافع خودشان” توصیف کرد و با اشاره پیشینه‌ی تاریخی روابط سیاسی و اقتصادی ایران و روسیه خواهان آن شد که مسوولان جمهوری اسلامی، در قرارداد، جرایمی را در صورت عمل نکردن روس‌ها به تعهدات‌شان پیش‌بینی کنند.
در همین روز، روزنامه “جمهوری اسلامی” نیز سرمقاله خود را به انعقاد تفاهمنامه میان دو کشور ایران و روسیه اختصاص داد و با تعبیر آن به اتخاذ “دیپلماسی رویکرد به شرق” از سوی دولت حسن روحانی، هشدار داد که «استفاده از امکان و فرصت تبادل با روسیه، به بهانه‌ای برای دور زدن قانون، رانت‌خواری و لطمه زدن به تولیدکنندگان داخلی تبدیل نشود».
این روزنامه با بیان اینکه «تعیین سقف ۷۰ میلیارد یورو برای تبادلات تجاری میان دو کشور چندان دست‌یافتنی نیست و حداقل به ۵ سال زمان احتیاج دارد»، تصریح کرد که روسیه در حالی امروز علاوه بر نفت به “مواد غذایی” و “میوه” نیاز دارد که «بخش کشاورزی ایران در حال حاضر یکی از دشوار‌ترین دوره‌های خود را سپری می‌کند».
گفتنی است در جریان “یازدهمین اجلاس کمیسیون دایمی همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه” که در روزهای ۱۷ و ۱۸ شهریور در تهران برگزار شد، دو کشور “توافقات کلی” را به ارزش ۷۰ میلیارد یورو در حوزه‌هایی چون “انرژی”، “نیروگاه‌های هسته‌ای”، “محصولات فنی”، “قطعات هواپیما” و “ماشین‌آلات” به امضا رساندند.
بیژن نام‌دار زنگنه، وزیر نفت جمهوری اسلامی در مراسم امضای این سند تفاهم همکاری، حجم کنونی مبادلات تجاری ایران و روسیه را ۱/۵ میلیارد دلار اعلام کرد و گفت که «قرار است این رقم در سال‌های آینده تا ۱۰ برابر افزایش یابد».
تهران و مسکو همچنین توافق کردند که مبادلات مالی خود را بر اساس “ریال” ایران و “روبل” روسیه انجام دهند.
این تقاهم‌نامه، حدود یک سال پس از امضای تفاهم‌نامه‌ی دیگری میان دو کشور در جریان سفر آقای زنگنه به مسکو به امضا رسیده است. در ارتباط با آن تفاهمنامه، علی ماجدی، “معاون بازرگانی و امور بین‌الملل” وزارت نفت روز ۱۷ مردادماه ۹۲ به خبرگزاری “مهر” گفته بود که زمان آن، «پنج ساله» و «شامل توسعه همکاری‌های اقتصادی، تجاری و حتی نفتی است» هرچند که «توافقی برای فروش نفت انجام نگرفته است».
در واکنش به تفاهم‌نامه‌ی پیشین، دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا در امور مالی و تروریسم، ضمن هشدار نسبت به مبادله نفت ایران با کالاهای روسی تاکید کرده بود «هر کشوری که وارد این معامله شود با تحریم‌های سنگین ایالات متحده مواجه خواهد شد».