گزارش پنتاگون به کنگره: استراتژی نظامی ایران دفاعی است

اعضای نیروی هوایی ایران در رژه نظامی در ۷ فوریه ۲۰۱۳

خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی، بر پایه یک بررسی طبقه‌بندی شده وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، در حالی که ایران لفاظی در مورد توانایی‌ها و تعداد مانورهای نظامی خود را کاهش داده است، اما بدون هیاهو به ساخت و افزایش قابلیت‌های جنگی خود را در منطقه تنگه هرمز ادامه داده است.

گزارش پنتاگون به سفارش کنگره آمریکا تهیه و در ماه ژوئیه ارائه شد. بلومبرگ براساس خلاصه غیرمحرمانه‌ای از آن گزارش می‌نویسد «استراتژی نیروهای نظامی ایران دفاعی است،» و به شکلی طراحی شده که بتواند «در مقابل حمله و ضربه اول ایستادگی کند، و از پای نیفتد؛ همچنین اقدام تلافی‌جویانه علیه متجاوز داشته باشد و بتواند یک راه حل دیپلماتیک را بدون دادن امتیازات عمده تحمیل کند،» در حالی که مجبور به امتیاز دادن نباشد.

در این گزارش که یک نسخه از آن به دست بلومبرگ رسیده، آمده است که پس از روی کار آمدن حسن روحانی در ماه اوت ۲۰۱۳ (مرداد ۱۳۹۲) به عنوان رئیس جمهوری اسلامی جدید ایران، دولت او «برخی از تاکتیک‌های نیروهای نظامی را تعدیل کرده است،» تا بتواند از عهده وظیفه اصلی خود که حفظ حکومت آیت‌الله علی خامنه‌ای است، برآید.

این گزارش در ادامه می‌افزاید «لازم به ذکر است، از تند و تیزی پیام‌های استراتژیک تهران در مورد توانایی‌های نظامی که از سوی رسانه‌های در اختیارش بزرگنمایی می‌شود، در دوره ریاست جمهوری روحانی کاسته شده است. در حالی که که تبلیغات گسترده درباره مانورهای بزرگ نظامی به یک رویه رسانه‌ای دولتی تبدیل شده بود، اما هم اکنون فروکش کرده است.»

چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا در یادداشتی در ضمیمه گزارش طبقه‌بندی شده پنتاگون، که در برگیرنده تحلیلی از توان تسلیحاتی متعارف، غیرمتعارف و هسته‌ای ایران است، نوشت «هنوز اطلاعات کافی در مورد این توانمندی‌ها وجود ندارد.»

ضرب‌الاجل مذاکرات بین ایران و پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل – ایالات متحده بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان، که به هدف محدود کردن برنامه جنجال برانگیز هسته‌ای ایران در ازای برچیدن تحریم‌های اقتصادی تا ۲۴ ماه نوامبر تمدید شده است.

کنت کتزمن (Kenneth Katzman)، تحلیلگر امور خاورمیانه در دفتر تحقیقات کنگره، به خبرگزاری بلومبرگ گفت «گزارش‌های پیشین پنتاگون عمدتاً برپایه بدگمانی و این که ایران به دنبال اهداف شومی از گسترش توان نظامی‌اش است استوار بوده است. اما گزارش کنونی دقیق‌تر است و به این مساله اذعان دارد که ایران سعی بر تعدیل رویکرد خود جهت کاستن از بدگمانی جهانی دارد.»

کتزمن با بیان که از توصیف پنتاگون که دکترین نظامی ایران را یک دکترین دفاعی توصیف کرده بود، متعجب است، افزود «تاکنون شاهد این مساله که وزارت دفاع و یا نهاد دیگری در ایالات متحده اینقدر آرام مسائل نظامی ایران را بررسی کرده باشد ندیده بودم. در مقایسه با گزارشات پیشین لحن این گزارش بسیار متفاوت و ملایم است.»

اما به هر حال، این ارزیابی جدید می‌گوید «تهران بدون سر و صدا توان نظامی خود را گسترش می دهد،» یعنی موشک‌های بالستیک ضد اهداف دریایی، زیردریایی کوچک اما کارآمد، قایق‌های تهاجمی و سامانه‌های موشکی را افزایش داده است.

مسوولان ایرانی هر چند وقت یک بار، در پاسخ به تحریم‌های آمریکا و تهدیدهای حملات پیش‌دستانه اسرائیل، تهدید به بستن تنگه هرمز کرده‌اند. ۲۰ درصد نفت جهان از راه تنگه هرمز – که حدود ۲۱ مایل (حدود ۳۴ کیلومتر) پهنا دارد – روزانه عبور می‌کند.

گزارش ارائه شده به کنگره می‌افزاید «ایران دارای زرادخانه گسترده‌ای از انواع موشک‌ها را دارد که می‌تواند اهدافی در سراسر منطقه (خاورمیانه)، از جمله اسرائیل، را نابود کند. فعالیت‌های مخفی ایران در کشورهای مانند سوریه و عراق کماکان ادامه داشته و از آن کاسته نشده است. اهداف ایران در سوریه از سوی حزب‌الله لبنان اداره می‌شود.»

خبرگزاری بلومبرگ در پایان به نقل از گزارش وزارت دفاع ایالات متحده می‌نویسد «نیروی قدس سپاه پاسداران همچنان به عنوان ابزار کلیدی سیاست خارجه (ایران) در سوریه و فراتر از آن عمل می‌کند. این نیرو روش‌های دسترسی به کشورهای خارجی و توانایی در انجام حملات تروریستی را افزایش داده است.»