'هر دوست که دم زد ز وفا دشمن شد'
آلمان و ترکیه شرکای کلیدی در پیمان نظامی ناتو هستند
علی عطار
بیبیسی
هنوز جوهر دستور اخراج نماینده سیا در سفارت آمریکا در برلن به اتهام جاسوسی خشک نشده بود که رسانههای آلمانی، از شنود وزیران خارجه پبشین و فعلی آمریکا و ارگانهای دولتی ترکیه توسط سازمان اطلاعات آلمان خبر دادند.
ترکیه به همین دلیل سفیر آلمان در آنکارا را احضار کرد. روزنامه زوددویچه سایتونگ و مجله اشپیگل میگویند که سازمان اطلاعات آلمان، بی ان دی، از سال ۲۰۰۹ علیه ترکیه جاسوسی میکرده است.
جاسوسی سازمانهای اطلاعاتی، در ماههای گذشته بارها برای رسانهها تیتر ساخته بود. اما طنز رسوایی اخیر در این است که اطلاعات مربوط به شنودهای سازمان اطلاعات آلمان را "توماس ر"، همان کارمند این سازمان که نام واقعیش هنوز فاش نشده و چندی پیش به جرم همکاری با سیا بازداشت شد، به آمریکاییها داده است.
به نظر میرسد حالا آمریکا این اطلاعات را به عنوان پادزهری علیه آلمان به کار برده که هنوز، به خاطر شنود تلفن صدراعظمش توسط آمریکا زخمی است.
چند ماه بعد از افشای جاسوسی آمریکا، این بار سازمان اطلاعات آلمان به جاسوسی متهم شده است
اگر دفعه پیش آمریکاییها به خاطر شنود تلفنی صدر اعظم آلمان شرمسار شدند و مامور آنها به خاطر جاسوسی علیه یک "دوست درجه یک"، برلن را با سرافکندگی ترک کرد، این بار آمریکا توپ را داخل زمین آلمان انداخته است.
حتی اگر بشود جاسوسی علیه صدراعظم آلمان را با شنود تلفن هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین و جان کری، وزیر خارجه فعلی آمریکا تاخت زد و مساله را بی سر و صدا در حیاط خلوت سیاست حل کرد، اما آلمان به احتمال زیاد در معرض خشم عضو ناآرام ناتو، ترکیه، قرار خواهد گرفت.
عصبانیتهای رجب طیب اردوغان، نخستوزیر فعلی و رئیسجمهور آینده ترکیه، که گهگاه از چهارچوبهای معمول در سخنرانی های رسمی سیاستمداران فراتر رفته، در عرصه سیاست امروز شناخته شده است.
مثلا اظهارات او به عنوان مسئول اجرایی یک کشور عضو ناتو در مورد اسرائیل، در گذشته جنجالی شده بود.
تانر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه - فعلا - با لحنی دوستانه در مورد جاسوسی گفته است: "ما عمل شنود را نمیتوانیم ببخشیم."
وزارت خارجه ترکیه تاکید کرده که منتظر جواب قانع کننده و رسمی آلمان است و اضافه کرده که سازمان امنیت آلمان با جاسوسی، روابط نزدیک دو کشور را به بازی گرفته است.
به نظر می رسد که بدون جواب قانع کننده آلمانی ها در مورد جاسوسی، آن طور که ترکیه خواهان آن شده، سرد شدن روابط دوجانبه محتمل است. این احتمال، میتواند در آینده دردسری برای آلمان باشد که علاوه بر روابط خوب و گسترده با ترکیه، میلیون ها شهروند ترکتبار دارد.
این نگرانی در سخنان مارتین شِفِر، سخنگوی وزارت خارجه آلمان دیده میشود که با لحنی متفاوت از آنکارا، در مورد فراخوانده شدن سفیر آلمان اظهار داشت که "این احضار نبود" و افزود سفیر آلمان در محیطی دوستانه با یک نماینده وزارت خارجه ترکیه گفتگو کرده است.
برلن گفته این موارد شنود "اتفاقی"، محدود و غیر سیستماتیک بوده و سازمان اطلاعات آلمان علیه همپیمانان خود جاسوسی نمی کند.
ایالات متحده، تاکنون در مورد شنود وزرای خارجه آمریکا عکسالعمل رسمی نشان نداده است. یک سخنگوی سفارت آمریکا در برلن، از دادن هر نوع توضیحی در این مورد خودداری کرده است.
احزاب مخالف دولت آنگلا مرکل، حزب سبزها و حزب چپ، دولت آلمان را به ریاکاری متهم کردهاند. حزب سبزها عمل جاسوسی را در صورت اثبات غیر قابل قبول خوانده و یکی از رهبران حزب چپ گفته که بی ان دی، سازمان اطلاعات آلمان، "دولت در دولت" ساخته است.
اگر ادعای جاسوسی آلمان علیه ترکیه و شنود تلفنی هیلاری کلینتون و جان کری ثابت شود، بخصوص برای آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان مایه شرمساری بسیار خواهد بود. او ماه اکتبر گذشته، بعد از افشای شنود تلفنش توسط آمریکا گفته بود: "جاسوسی در میان دوستان قابل قبول نیست."
در این صورت او یا باید قبول کند که آمریکا و ترکیه "دوستان سیاسی" نیستند، یا بپذیرد که آن طور که تاریخ سیاست در دنیا نشان میدهد، منافع سیاسی، بدون ارتباط با سرزمین یا سیستمی که در آن حکمفرماست، دوست و دشمن نمی شناسد.
اگر این طور باشد، عمل آلمان که دوسال پیش انجام و در این روزها افشا شده، آخرین مورد جاسوسی از این نوع نخواهد بود.