احتمال قانونی شدن تولد کودک با یک پدر و دو مادر در بریتانیا

انتقال اسپرم به داخل تخمک در لقاح آزمایشگاهی (IVF)

تولد اولین کودک آزمایشگاهی با یک پدر و دو مادر ممکن است تا کمتر از یک‌سال دیگر در بریتانیا قانونی شود. در صورت تصویب این قانون بریتانیا اولین کشور اروپایی است که دستکاری ژنتیکی انسان را مجاز دانسته است.

این روش که به آن "انتقال میتوکندری" گفته می‌شود برای درمان یک نقص ژنتیکی انجام می‌گیرد که میتوکندری (باتری سلول) را دچار نقص می‌کند.

در حالی‌که بیشتر ماده ژنتیکی سلول در هسته آن قرار دارد ژن‌های میتوکندری در خود میتوکندری قرار دارند.

ژنهایی که ساخت میتوکندری را کنترل می‌کنند فقط از طرف مادر به ارث می‌رسند و باعث بیماری‌های قلبی، کبدی، عصبی و عضلانی می‌شوند.

در انتقال میتوکندری، کودک ۹۸ درصد ژن‌های مادر خود را دارد

در انتقال میتوکندری که در واقع نوع خاصی از لقاح ازمایشگاهی (IVF) است، هسته تخمک زن اهداکننده بیرون آورده و بجای آن مواد ژنتیکی مادر واقعی قرار داده می‌شود.

این کار را می‌توان هم قبل و هم بعد از لقاح این تخمک با اسپرم پدر انجام داد. به این ترتیب سلول اصلاح شده، ژنهای مادر و میتوکندری زنی دیگر را دارد. بعد تخم لقاح یافته در رحم مادر کاشته می‌شود.

مقدار ماده ژنتیکی که از فرد دهنده وارد تخمک مادر می شود بسیار اندک است، ۳۷ ژن که دو درصدکل ماده ژنتیکی است. این ژنها فقط در تولید انرژی نقش دارند و ۲۳۰۰۰ ژنی که در ظاهر، رفتار و خصلت‌های دیگر نقش دارند فقط از مادر واقعی به ارث می‌رسد.

به گفته پروفسور سالی دیویس مشاور پزشکی دولت انگلیس، این کار مثل "تعویض باتری خراب خودروست."

انتقال اسپرم مناسب در لقاح آزمایشگاهی (IVF)

در بریتانیا از هر ۶۵۰۰ کودکدر سال، یکی با این ناهنجاری‌ها متولد می‌شود. در صورت تصویب این قانون، در بریتانیا سالانه بیش از صد کودک با سه والد متولد می‌شوند.

معمولا زوج ها تا تولد بچه اول از این نقص ژنتیکی بی اطلاع هستند. در حال حاضر والدینی که این مشکل را دارند و می‌خواهند دوباره بچه‌دار شوند از لقاح آزمایشگاهی (IVF) استفاده می‌کنند اما از تخمک زن دیگری بجای تحمک مادر استفاده می‌شود، به این ترتیب کودک هیچ نوع ارتباط ژنتیکی با مادر خود نخواهد داشت.

اما در انتقال میتوکندری، کودک ۹۸ درصد ژن‌های مادر خود را دارد.

وزارت بهداشت بریتانیا پس از سه ماه نظر خواهی عمومی و دریافت ۱۸۵۰ پاسخ دیروز (سه‌شنبه ۲۲ ژوئیه، ۳۰ تیر) به این نتیجه رسید که پیش نویس این قانون را در پاییز امسال برای تصویب به پارلمان ارائه کند و این موضوع را در بیانیه‌ای اعلام کرد.

انتظار می‌رود پارلمان ماه آوریل سال آینده در این باره رای‌گیری کند. اما احتمال دارد این رای گیری به تعویق بیفتد چون اداره لقاح و جنین‌شناسی انسانی بریتانیا باید روال قانونی را برای زوج‌هایی که مایلند از این روش استفاده کنند تدوین کند. علاوه بر آن گروهی از کارشناسان باید از بی‌خطر بودن این روش مطمئن شوند.

در صورت استفاده از این روش، ژنهای فرد دهنده از طریق کودکان دختر به نسل‌های بعد منتقل می‌شود، با اینکه الان شواهدی برای خطرناک بودن آن وجود ندارد اما ممکن است در طی نسلهای متوالی عوارض و مشکلاتی ظاهر شود.

در صورت تصویب قانون، هر مورد درخواست به دقت بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که احتمال نقص میتوکندریایی جدی است و بعد بصورت موردی مجوز صادر می‌شود.

در بیماری‌های میتوکندریایی، فرد دچار کمبود شدید انرژی، ضعف عضلانی، نابینایی و ناراحتی قلبی می‌شود

پروفسور داگ ترنبول که این روش را ابداع کرده می گوید نگران تعویق تصمیم در پارلمان است، در این صورت به فاصله کمی انتخابات و تغییر دولت رخ خواهد داد و همه اینها ممکن است تصویب این قانون را تا مدتها به تاخیر بیندازد.

او می گوید هر تکنیک جدیدی می‌تواند خطرات خود را داشته باشد اما دلایل زیادی در دست است که خطر این تکنیک بسیار کمتر از خود بیماری است.

اما مخالفان این روش نگرانی خود را اعلام کرده و آن را غیر اخلاقی می‌دانند.

دکتر دیوید کینگ می‌گوید: "پانزده سال دیگر و در زمانی که بازار اصلاح ژنتیکی کودک به راه افتاده، مردم این اتفاق را بعنوان لحظه عبور از خط قرمز خواهند دید."

"بریتانیا از این به بعد در اروپا منزوی خواهد بود چون تنها کشوری است که دستکاری ژنتیکی انسان را مجاز کرده است. تمام کشورهای دیگر 'کنوانسیون زیست‌پزشکی (Biomedicine) و حقوق بشر' را امضا کرده اند. سبک برتانیاییها این است که دائما خود را به عنوان الگوی قانونگذاری مسئولانه در زمینه تکنولوژیهای تولید مثل تبلیغ کنند، اما در واقع قانونگذاران به هر چیزی که دانشمندان بگویند جواب مثبت می‌دهند."