شرط خانواده مقتول برای بخشش ریحانه جباری
دکتر مرتضی سربندی
جلال، فرزند مرتضی سربندی، همان کسی که ریحانه جباری از هفت سال قبل به اتهام قتل او در زندان است در گفت‌وگوی اختصاصی با «اعتماد» ادعا کرد که تحت شرایطی حاضر به بخشش ریحانه است. او که از تهمت‌هایی که به پدرش زده شده دلخور است در این گفت‌وگو ناگفته‌هایی را بعد از سال‌ها بیان کرد و گفت که هنوز پشت پرده این پرونده برای او و خانواده‌اش روشن نشده است.
هفت سال از قتل پدرتان می‌گذرد. در این مدت چه مراحلی طی شد تا پرونده به مرحله اجرای احکام رسید؟
این پرونده بر اساس اقرار صریح خانم ریحانه جباری مبنی بر قتل پدرم دکتر سربندی با بررسی بیش از 13 تن از قضات صورت گرفته است. از بازپرس دادستانی، دادگاه کیفری، دیوان عالی کشور و در نهایت ریاست قوه قضاییه این حکم را تایید کرده‌اند. حال ما چگونه می‌توانیم هفت سال بررسی و تحقیق این قضات را با نظر چند تن از خارج‌نشینان که مشخصات آنها برای همه ما معلوم است زیر سوال ببریم و احساسات یک خانواده را این‌گونه جریحه‌دار کنیم. به نظر من اول از همه آن چیزی که باید بررسی شود این است که موضع‌گیری‌ای که برخی رسانه‌ها و سایت‌های بیگانه انجام می‌دهند باعث به وجود آمدن این فضا و اتهام‌زنی‌ها شده است و حمایت بیش از حد برخی رسانه‌ها از خانم ریحانه جباری باعث شد این شایبه برای ما که قبلا هم مطرح کرده بودیم بیش از پیش بارز شود که ایشان ممکن است دست نشانده عوامل خارجی باشد. اینکه برخی روزنامه‌ها و سایت‌ها هم در این راستا حرکت کردند یا بدون داشتن اطلاعات درست و موثق فقط در پی جلب مخاطب بودند یا هیچ تلاشی برای کند و‌کاو و بررسی این موضوع از خودشان نشان نداند و فقط از راحت‌ترین راه یعنی نقل قول از کسی که اتهام زنی کرده بسنده کردند.
عموی شما در جلسه صلح و سازش در دادسرای امور جنایی مدعی شد علاوه بر اصابت ضربه چاقو به پدرتان گلوله نیز شلیک شده است. آیا این موضوع صحت دارد؟
عموی من گفتند که جای گلوله در بدن پدرم بوده اما لخته خونی که در بدن ایشان بود شاید این شایبه را به وجود آورده و این را رد می‌کنم.
وکلای ریحانه این اقدام او را مصداق دفاع مشروع می‌دانند. شما در این باره چه نظری دارید؟
اگر فردی دو روز قبل طبق اعتراف صریح خود اقدام به خرید چاقو از خیابان شریعتی نرسیده به میدان قدس کرده است و قبل از وقوع جنایت به دوست پسر خود این پیامک را فرستاده که فردا قرار است بکشمش آیا نشان‌دهنده سوء نیت قبلی نیست؟ چگونه می‌توان این اقدامات را به پای یک حادثه گذاشت. می‌گویند این پیامک شوخی بوده و میخواسته پدرش را بکشد. چنین آدمی می‌آید به جامعه نیز ضربه می‌زند. اقرار صریح این خانم مبنی‌بر ضربه چاقو بر مقتول بر سجاده نماز با شواهد صحنه کاملا تطابق دارد و سجاده و محل همیشگی نماز پدرم غرق در خون شده بود و این عمل فقط در زمانی که پدرم مشغول نمازخواندن است ممکن بود اتفاق بیفتد چون او صرفا در موقع نماز می‌توانست این کار را انجام دهد. باز هم طبق اقرار صریح ریحانه کسی به اسم «ش» واردآپارتمان می‌شود و پدرم در پی دویدن به دنبال آن فرد در راه پله‌ها از شدت خون‌ریزی به زمین می‌افتد و فوت میکند و خانم جباری همچنان از معرفی و نقش «ش» برای پرونده سر باز می‌زند.
این آقای «ش» که از آن صحبت می‌کنید چه نقشی در این پرونده دارد؟ فکر نمی‌کنید این فرد از قبل با پدرتان خصومتی داشته؟
ما آقای «ش» را نمی‌شناسیم ولی این فرد عاملی بوده که از زرنگی و توانایی خودش برای اغفال یک دختر 19ساله استفاده کرده و این دختر را اغفال کرده و او مغفول وعده‌و‌وعید این آقا شده و دست به این کار زده است. اگر ما قاتل پدرمان را می‌شناختیم حتما او را به سزای عملش می‌رساندیم. مشکل این است که ریحانه نمی‌خواهد واقعیت را بیان کند و هنوز مصر است که دست به این‌کار زده و می‌خواهد که این آقا را پشت پرده نگه دارد و معرفی نکند و شاید فکر میکند که این آقا نجاتم می‌دهد حتی اگر من پای چوبه‌دار بروم یا اینکه آنچنان آن آقای «ش» حرفه‌یی برخورد کرده که هیچ اثر و سندی از خودش باقی نگذاشته که ریحانه بتواند او را معرفی و در واقع این موضوع را روشن کند.
درباره شغل پدرتان حرف‌های زیادی زده می‌شود اما آنچه معلوم است اینکه مرحوم سربندی جراح زیبایی بودند. می‌شود بگویید شغل اصلی ایشان چه بود؟
پدر من پزشک عمومی بودند نه پزشک جراحی زیبایی، ایشان هیچ‌وقت در زمینه جراحی زیبایی تخصصی نداشتند و کاری نکردند و در کار تجارت لوازم پزشکی و کارمند سابق وزارت اطلاعات بوده است.
یکی از ابهامات پرونده که مطرح شده وجود داروی بیهوشی در دو لیوان آبمیوه‌یی است که در محل حادثه قرار داشته است. شما در این باره چه می‌دانید؟
یکی از دو لیوان دارای داروی مسهل بوده نه بیهوش‌کننده و این نشان‌دهنده حرف‌هایی که در مورد تجاوز می‌زنند نیست... آنجا خانه عمه پدرم بود و ایشان شاید به دلیل سن بالایشان قبلا دارویی ریخته باشند و بعدا که آبمیوه داخل آن ریخته شده است این را نشان داده است. از یکسری شایبه و اتهاماتی بعضی‌ها استفاده میکنند که این شأن ما را جریحه‌دار‌تر میکند.
به نظر می‌رسد ریحانه خودش هم یک قربانی است. در مقابل چه چیز حاضر به بخشش ریحانه هستید؟
ریحانه ممکن است قربانی باشد اما این دوای درد ما نیست. ما فقط در صورتی که انگیزه واقعی ریحانه مشخص شود و واقعیت را بگوید که همدستش و اتفاق حقیقی‌ای که افتاده چه بوده حاضر به بخشش هستیم. اگر هم از روی نادانی و سن پایین این قتل را انجام داده باشد و فقط یک احساس بچگانه نسبت به این موضوع داشته باشد قابل پذیرش نیست. چطور می‌توان کسی چاقوی 50 سانتی بگیرد و بگذارد در کیفش. این شایبه در ذهن من جایی ندارد. خانم جباری به دو علت آقای «ش» را معرفی نمی‌کند. یا اینکه توسط ایشان اغفال شده است و دسترسی به او ندارد یا اینکه نمی‌خواهد آن مرد را معرفی کند.
متاسفانه برخی دخترهای جوان برای دفاع از خودشان سلاح سرد حمل میکنند. بدون اینکه آگاهی کاملی از این ماجرا داشته باشند. ممکن است اقدام ریحانه هم به دلیل همین ناآگاهی‌اش باشد و قصد و نیتی برای کشتن پدر شما نداشته باشد.
ممکن است. شاید کسی هم این کار را کرده باشد. اما من معتقدم همه آدم‌ها فرق این را می‌دانند. شما اگر خودت هم بخواهی یک روزی از خودت دفاع کنی می‌دانی که چه سلاحی حمل کنی. همه آدم‌ها این را می‌فهمند که فرق چاقوی 50 سانتی و دیگر چاقوها چیست. آن هم فرو کند 30 سانتش را در بدن پدرم که اگر به هرکسی وارد شود حتی اگر طرف همان لحظه در بیمارستان هم باشد امکان احیای آن نیست و این ضربه به نظر من کاملا حرفه‌یی بوده است.
حرف‌های‌تان نشان می‌دهد هنوز یقین ندارید که ریحانه قاتل است. چطور دل‌تان می‌آید کسی را که مطمئن نیستید قاتل است قصاص کنید؟
ما اقدام می‌کنیم برای قصاص فردی که با اقرار صریح خودش قاتل پدرم بوده است. اگر واقعیت‌ها را بگوید عفو می‌شود و اگر نگوید مورد قصاص قرار می‌گیرد... تهدید هم اگر شده باشد، تهدیدات تا یک جایی ارزش دارند، ارزش جان آدم را که ندارد. بازپرس پرونده به ایشان امان‌نامه داده و گفته که ما حاضریم امان نامه بدهیم و تو و خانواده‌ات را به هر جایی که بخواهی انتقال بدهیم و تو را از این مهلکه نجات دهیم به شرطی که اقرار کند اما ریحانه خودش دارد می‌گوید من کشتم بنابراین ما هیچ‌گونه تردیدی در این مورد نداریم و نخواهیم داشت و دیگر ابهامی نمی‌ماند. ریحانه همکاری کند و واقعیت‌ها را بگوید ما هم کمکش می‌کنیم و می‌بخشیمش... . برای اجرای حکم زمانی در نظر گرفته نشده است. به نظر می‌رسد همه مدافعان خانم جباری اعم از هنرمندان عزیز و مدافعان صلح و بخشش باید در راستای کشف‌انگیزه واقعی این قتل قدم بردارند. ما بارها اعلام کرده‌ایم در صورت راستگویی و اعلام حقیقت حاضر به عفو قاتل هستیم.