اختلال در راه رفتن ناشی از چیست؟

اختلال در راه رفتن ناشی از چیست؟

راه رفتن آسان است و همه ی ما بدون فکر کردن، این کار را انجام می ‌دهیم. وقتی مکانیسم راه رفتن از حالت خودکار خارج شود، اشکال در طرز راه رفتن ایجاد می ‌شود که به اصطلاح پزشکی اختلال gait نام دارد.

15 درصد از افراد بالای 60 سال و 20 تا 25 درصد افراد بالای 80 سال دچار این اختلال با علل نورولوژیک هستند. البته عوامل دیگری هم در ایجاد این اختلال دخیل هستند مثل مشکلات استخوانی ـ مفصلی و اختلالات بینایی.

قسمت ‌های مختلفی از مغز عمل راه رفتن را کنترل می ‌کنند و یک پزشک متخصص مغز و اعصاب از طرز راه رفتن غیر طبیعی می ‌تواند به محل آسیب و نوع بیماری پی ببرد.

این مراکز کنترل کننده شامل: طناب نخاعی، ساقه مغز، مخچه، غدد قاعده ‌ای مغز و لب پیشانی مغز می ‌باشد.

هر گونه اختلال در این مراکز موجب بروز مشکلاتی می ‌گردد که این مشکلات نیز به نوبه خود موجب بروز اختلال در gait می ‌گردد.

این اختلالات در سیستم اعصاب خود را به 6 نوع نشان می‌ دهد.

1- ضعف اندام‌ ها

ضعف اندام ناشی از بیماری اعصاب محیطی و یا طناب نخاعی همراه با تحلیل عضلانی و کاهش رفلکس تاندون‌ ها است.

نوع راه رفتن به صورت قدم‌ های بلندی است که با ضربه محکم به زمین می‌ خورد اما ضعف ناشی از بیماری اعصاب مرکزی همراه با سفتی عضلانی، سختی در خم کردن زانو و ران و افزایش رفلکس تاندون ‌ها است و طرز راه رفتن به صورت کشیدن پا روی زمین همراه با سکندری خوردن است.

2 ـ اشکال در قوس حسی

در اختلال مربوط به قوس حسی، بیمار قادر به تشخیص موقعیت شست پا با چشم بسته نیست و در حالت ایستاده اگر چشمان خود را ببندد، تلو تلو می ‌خورد.

طرز راه رفتن به صورت گذاشتن انگشتان پا به روی زمین و سپس محکم کوباندن پاشنه پا است.

3 ـ اتاکسی یا عدم تعادل

در اتاکسی یا عدم تعادل مربوط به مخچه، عدم هماهنگی بین حرکات دست و پا‌ها دیده می‌ شود. طرز راه رفتن به صورت برداشتن قدم‌ های باز برای حفظ تعادل است. اما بیمار ممکن است تلوتلو بخورد.

4 ـ احساس گیجی در سر

احساس گیجی در سر به سیستم وستیبولار در بدن مربوط می ‌گردد. گوش داخلی و مجاری نیم ‌دایره ای در این امر دخیل هستند و به همین علت عفونت ‌های گوش داخلی هم ممکن است باعث سرگیجه شود.

بیمار حالت تهوع داشته و احساس عدم تعادل می ‌کند و گاهی به هنگام راه رفتن به سمت ضایعه منحرف می‌ گردد.

5 ـ اختلال در سیستم اکستراپیرامیدال

بیماری‌ های اکستراپیرامیدال مربوط به مشکلات ایجاد شده در ساقه مغز است. مهم‌ ترین بیماری این دسته پارکینسون است و کندی حرکات، لرزش دست و سفتی عضلات، مشخصه این بیماری است.

بیمار قدم ‌های کوتاه برداشته و چون به راحتی به عقب سقوط می‌ کند خود را به جلو متمایل می ‌کند، به هنگام حرکت، دست ‌ها را در اطراف بدن حرکت نداده و از آرنج خم می ‌کند. بیمار در شروع حرکت مشکل دارد ولی وقتی حرکت کرد می ‌تواند قدم‌ های تند بردارد.

6 ـ مشکل در لب پیشانی

بیمار با مشکل لب پیشانی معمولا دچار تغییر در شخصیت نیز می‌ گردد. سازگاری ‌اش کم شده و یک گفته را ممکن است چندین بار تکرار کند.

شروع راه رفتن سخت بوده و به تناوب می ‌ایستد. کنترل ادرار هم ممکن است از دست برود.

دکتر بهروز نیکنام - متخصص مغز و اعصاب