روز جهانی رقص، روز فعل حرام رایج

روز جهانی رقص، روز فعل حرام رایج

رادیو دویچه وله : روز ۲۹ آوریل، نهم اردیبهشت، از سوی یونسکو روز جهانی رقص نام‌گذاری شده. هدف از این نام‌گذاری ارج نهادن به رقص به عنوان زبانی جهانی است؛ زبانی که انسان‌ها را در صلح و دوستی به هم نزدیک می‌کند.

۹ آوریل روز تولد ژان ژرژ نوور Jean Georges Noverre (۱۸۱۰- ۱۷۲۷) است که تحولی عظیم در باله به وجود آورده؛ رقصنده و طراح رقص بزرگ فرانسوی قرن هجدهم در زدودن تجملات اشرافی باله و متناسب کردن آن با روح عصر روشنگری نقشی مهم ایفا کرد. این روز از سال ۱۹۸۲، به پیشنهاد کمیته‌ی بین‌المللی رقص یونسکو، «روز جهانی رقص» نام گرفت. هر سال، جز در کشورهای معدودی چون جمهوری اسلامی ایران، برنامه‌های گوناگون و متنوعی به این مناسبت برگزار می‌شود.

 

رقص، هنر شادی‌آفرین و رهایی‌بخش

 

هر سال برای روز جهانی رقص دو پیام منتشر می‌شود؛ یکی از سوی دبیرکل یونسکو، و دیگری از یکی از رقصندگان مشهور جهان. ایرینا بوکووا، دبیرکل جدید یونسکو در پیام سال ۲۰۱۰ حود رقص را «بخش مرکزی هر فرهنگ» و «وسیله‌ای ایده‌آل برای به هم نزدیک کردن مردم کشورهای گوناگون» خوانده است.

 

هنرمندی که امسال وظیفه‌ی نوشتن پیام روز جهانی رقص را بر عهده داشت خولیو بوکا Julio Bocca یکی از سرشناس‌ترین رقصندگان ارژانتینی است. او متولد بوئنس ایرس است و در همین شهر آموزش رثص دیده. خولیو بوکا، ۱۹۸۶ مدال طلای پنجمین مسابقه بین‌المللی باله در مسکو را به دست آورد و یک سال بعد از سوی مجله‌ی نیویورک تایمز به عنوان رقصنده‌ی سال انتخاب شد. بوکا در سال‌های بعد جایزه‌های بسیاری دریافت کرد. او چند مدرسه برای اموزش باله و موسیقی تاسیس کرده و با مهم‌ترین گروه‌های باله‌ی جهان بر صحنه رفته است.

 

خولیو بوکا در پیام خود با ستایش از رقص به عنوان وسیله‌ی ارتباط می‌نویسد «با رقص در به کار بردن واژه‌هایی صرفه‌جویی می‌کنیم، که دیگران احتمالا آنها را نمی‌فهمند.» به اعتقاد او رقص به انسان‌ها که بال پرواز ندارند کمک می‌کند، به آسمان، به مقدسات و به لایتناهی کمی نزدیک‌تر شود. خولیو بوکا رقص را هنری والا و رهایی‌بخش معرفی می‌کند که مانند عشق‌ورزی هر بار تازه و متفاوت است و قلب را در شوق تکرار این لذت به تپش درمی‌آورد.

 

"ارتکاب حرامی" میان زن و شوهر؟

 

 ظاهرا همین "رهایی‌بخشی" و "شادی‌آفرینی" رقص باعث ممنوعیت آن در ایران پس از انقلاب شده است.  رهبر جمهوری اسلامی، ایت‌الله علی خامنه‌ای، فتواهای بسیاری در مورد رقص دارد. او می‌گوید «رقص بطور کلی اگر بگونه‏ای باشد که شهوت را تحریک کند و یا مستلزم کار حرام و یا ترتّب مفسده‏ای باشد، حرام است.» خامنه‌ای فتوا داده که «رقص زن در برابر بیگانگان مطلقا حرام است.»

 

ظاهرا نگرانی از انجام آنچه "فعل حرام" و "تحریک شهوت" خوانده می‌شود حتا در روابط خصوصی و "شرعی" نیز وجود دارد. بر اساس یکی از فتواهای خامنه‌ای «رقص زن برای شوهرش یا برعکس» تنها در صورتی اشکال شرعی ندارد که به گفته‌ی او «همراه ارتکاب حرامی نباشد.» رهبر جمهوری اسلامی درباره مواردی که میان زن و شوهر "ارتکاب حرامی" شمرده می‌شود توضیحی نداده است. او در هر حال تاکید دارد «در رقص حرام فرقی بین مرد یا زن نیست و همچنین فرقی نمی‏کند که در برابر محرم باشد یا در برابر نامحرم.»

 

رقص کودکان و موسیقی "طرب‌آور"

 

در ده‌ها فتوایی که علی خامنه‌ای در مورد رقص صادر کرده همه‌جا رقصی حرام عنوان می‌شود که باعث تحریک شهوت باشد. اما به‌نظر می‌رسد که از دید او هر رقصی می‌تواند تحریک‌کننده و به همین دلیل برانگیزنده‌ی شهوت باشد. همچنین شادی بخش بودن و طربناکی نیز می‌تواند به حرام شدن رقص منجر شود. به حکم خامنه‌ای حتا در رقصی که «به صورت بازی ورزشی تفریحی باشد ... بکارگیری آلات موسیقی به نحو لهوی و طرب‏‌آور، به هیچ وجه جایز نیست.»

 

دختران رقصنده ایرانی در سال ۱۳۳۸

 

فتوای ۱۱۷۶ علی خامنه‌ای در پاسخ به پرسشی در مورد رقص کودکان نوشته شده. او می‌گوید «کودک غیربالغ چه پسر و چه دختر تکلیفی ندارد ولی سزاوار نیست افراد بالغ او را تشویق به رقص کنند.» او در مورد رقصیدن در مجلس عروسی فتوا داده «اگر از نوع رقص حرام باشد، حرام است. هر چند توسط پدران و مادران در مجالس عروسی فرزندانشان باشد.»

 

 

هشت میلیون بار «رقص ایرانی» در اینترنت!

 

به رغم حساسیت‌هایی که سران جمهوری اسلامی در مورد رقص از خود نشان می‌دهند و به رغم محدودیت‌هایی که در سه دهه‌ی گذشته ایجاد شده رقصیدن ایرانیان اگر از گذشته بیشتر نشده باشد کمتر نشده است. تنها در یکی از ماشین‌های جستجوی اینترنت (گوگل) برای عبارت «رقص ایرانی» نزدیک به هشت میلیون مدخل وجود دارد. در این شبکه ده‌ها هزار ویدئو به نمایش گذاشته شده که ایرانیان را در حال رقص در خیابان، پارک، خوابگاه و خانه نشان می‌دهد.

 

پیشتر مردم برای بی‌اعتنایی به دستورات حکومتی در مورد ممنوعیت رقص در کوچه و خیابان، مراسمی مانند نوروز و چهارشنبه سوری را بهانه می‌کردند، اکنون دیدن جوانان در حال رقص در هر گردشگاهی و در هر مناسبتی تقریبا عادی شده. گرچه خامنه‌ای فتوا داده «ایجاد مراکز تعلیم و ترویج رقص با اهداف نظام اسلامی منافات دارد.» و نیروی انتظامی آن را ممنوع اعلام کرده، کلاس‌های آموزش رقص، در تهران و شهرهای بزرگ تشکیل و آگهی آنها در خیابان‌ها پخش، و به در دیوار چسبانده می‌شود.

 

 برخی از سالن‌های ورزشی که با مجوز رسمی مشغول کارند در کنار دیگر فعالیت‌های خود به آموزش رقص نیز می‌پردازند. نیروی انتظامی اخیرا قصد کرده به بهانه اجرای طرح موسوم به عفاف و حجاب بر فعالیت این مراکز کنترل بیشتری اعمال کند. ظاهرا ناتوانی حکومت در جلوگیری از شادمانی و پایکوبی باعث شده از دو سال پیش طرحی زیر عنوان «مهندسی شادی» در دستور کار وزارت کشور و رادیو و تلویزیون قرار بگیرد.

 

واژه‌های رقاص، لباس رقصندگان

 

مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی در ارائه تعریف روشنی از حدود "گناه و فعل حرام" نه به نظر و سیاست واحدی رسیده‌اند، نه در محدود کردن مردم موفق بوده‌اند. دیماه سال ۱۳۸۸ نشریه پرتو سخن که به نزدیکان ایت‌الله مصباح یزدی تعلق دارد در مقاله‌ای مدعی شد لوگوی روزنامه‌ی «تهران امروز» به زن رقصنده‌ای شبیه است. پرتو سخن در مقایسه‌ی جزء به جزء حروف این لوگو با بدن زن، از جمله می‌نویسد «انتهای حروف «ر» در این کلمه به‌گونه‌ای تغییر کرده است که شکل پای زن در حال رقص به خود گرفته است. انتهای حرف «و» و «ز» هم دستکاری شده تا بیش‌تر شکل دست به خود بگیرد.»

 

نشریه "پرتو سخن" مدعی شد که لوگوی روزنامه «تهران امروز» به زنی رقصنده شبیه است

 

 به دنبال انتشار این تفسیر عده‌ای ناشناس به پلاکارد این روزنامه حمله کردند و عنوان «تهران امروز» را از وسط آن درآوردند. پرتو سخن از مسئولان وزارت ارشاد خواسته بود به این روزنامه تذکر بدهد و آنها را ملزم کند لوگوی خود را تغییر دهند. محمد تقی رهبر رئیس فراکسیون روحانیان مجلس فروردین ماه امسال، در جلسه‌ی هفتگی انصار حزب‌الله، با انتقاد از وضعیت پوشش زنان، کسانی را که به زعم او بدحجاب‌اند با "رقاصه‌ها" تشبیه کرد. او می‌پرسد «ده سانت روسری و یک لباس چسبان مثل رقاصه‌ها کجایش به حجاب اسلامی می‌خورد؟»

 

از رقص شاهان تا رقص کوچه و بازار

 

شواهد تاریخی نشان می‌دهد در ایران نیز همچون تمام کشورهای جهان، رقص و موسیقی از دیرباز، جزیی تفکیک ناپذیر از فرهنگ بوده و هنری والا به شمار می‌رفته. گزنفون تاریخ‌نویس یونانی از رقص پادشاهان در دوران مادها حکایت می‌کند و در شرح پادشاهی هخامنشی آمده که شاهان در جشن مهرگان «رقص پارسیانه» می‌کرده‌اند.

 

در دوران معاصر نیز رقص همیشه جایگاهی خاص در میان اقوام و قشرهای مختلف داشته است. رقص «بابا کرم» که امروز به عنوان یکی از رقص‌های ایرانی شناخته می‌شود، ظاهرا در دوران رضا شاه ابداع شده. باباکرم رقصی مردانه است که در اصل بیانگر شیدایی و تمنای وصال معشوق بوده. این رقص را جزو رقص‌های کوچه و بازاری یا مردمی قرار می‌دهند.

 

رقص محلی در محل خانه هنرمندان تهران

 

 نشان رقص‌های بزمی و رزمی آیینی و کهن را در رقص‌های محلی قوم‌های مختلف می‌توان بازیافت. در جمهوری اسلامی رقص ترجیحا «حرکات موزون» خوانده می‌شود. همین نام‌گذاری که حکایت از ناچاری حکومت در پذیرش بخشی از واقعیت دارد، و وجه نمایشی برخی از رقص‌های محلی، روزنه‌ای گشوده تا هنرمندان و شیفتگان رقص بتوانند برخی از فعالیت‌های خود را علنی به نمایش بگذارند.

 

«حرکات موزون»، «حرکت بی‌کلام»

 

فرزانه کابلی یکی از مشهورترین رقصندگان ایرانی در داخل کشور است. او پیش از انقلاب دوره باله‌ی وزارت فرهنگ و هنر را گذراند و از صاحب‌نام‌ترین اجراکنندگان و آموزش دهندگان رقص‌های محلی ایران به شمار می‌رود. کابلی پس از انقلاب به بازیگری تاتر و سینما رو آورد و کار خود در زمینه رقص را «آموزش حرکات موزون» نامید.

 

 جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر با همین عنوان هم به راحتی کنار نمی‌آید. انجمنی که زیر عنوان «طراحان حرکات موزون» تشکیل شد به خواست وزارت ارشاد نامش را به «انجمن نمایشگران حرکت بدون کلام» تغییر داد.

 

در سال‌های گذشته در برخی مراسم، از جمله در هفته‌ی تاتر خانه‌ی هنرمندان تهران برنامه‌هایی نیز به نمایش رقص‌های محلی اختصاص یافته است. دولت نیز در بعضی از مراسم خود، ظاهرا با هدف‌ها و انگیزه‌های خاص، چنین برنامه‌هایی را می‌گنجاند و حتا صحنه‌ی رقص محلی را بر تمبرهای پست چاپ می‌کند. گاهی این برنامه‌ها با اعتراض‌های شدیدی روبرو می‌شود و مسئولان را به دردسر می‌اندازد.

صحنه‌ای از رقص زنان در جشنواره تئاتر ایران‌زمین در اهواز که با اعتراضات شدیدی روبرو شد

 

یکی از این موارد در ششمین جشنواره تئاتر ایران زمین در اهواز، سال ۱۳۸۳، اتفاق افتاد و منجر به تغییر مدیر برنامه و برکناری برخی از مدیران اداره ارشاد خوزستان شد. معترضان، از جمله امام جمعه اهواز، رئیس مجلس و تعدادی از نمایندگان از رقص زنان و پوشش نازک آنان در این جشنواره به شدت انتقاد کردند و این برنامه‌ها را «ترویج هرزگی» خواندند.

 

رقص، وسیله‌ی اعتراض

 

سختگیری‌های سی‌ساله‌ی حکومت جمهوری اسلامی نتوانست رقص را از زندگی مردم حذف کند. بعضی تحلیلگران معتقدند همین سختگیری‌ها باعث شده که جوانان بیش از پیش در میهمانی‌های خصوصی به رقص بپردازند و در هر موقعیتی این کار را در بیرون از خانه نیز انجام دهند. ایرانیان خارج از کشور نیز که در مقابل این محدودیت‌ها از امکانات وسیعی بهره‌مند هستند چه به صورت تفننی و چه به شکل حرفه‌ای از رقص غافل نبوده‌اند.

شاهرخ مشکین‌قلم (نشسته) رقص‌ها و نمایش‌های فراوانی را در خارج از کشور بر اساس آثار کلاسیک ادبیات فارسی اجرا کرده است

 

 

در گروه‌های رقصی که در سراسر جهان فعالیت می‌کنند هزاران ایرانی عضویت دارند. برخی از اینها رقصندگان و طراحان صاحب‌نامی شده‌اند که با گروه خود در کشورهای مختلف و بر صحنه‌ی معتبرترین نمایش‌خانه‌های دنیا برنامه اجرا می‌کنند. یکی از این‌ها شاهرخ مشکین‌قلم است. او تاتر و رقص را در فرانسه تحصیل کرده و رقص‌ها و نمایش‌های فراوانی بر اساس آثار کلاسیک ادبیات فارسی اجرا کرده است.

 

ایرانیان با توجه به حساسیت جمهوری اسلامی نسبت به رقص از آن به عنوان وسیله‌ای برای نمایش اعتراض خود به حکومت نیز استفاده می‌کنند؛ از رقص‌های خیابانی در ایران که ویدئوهای آن در اینترنت پخش می‌شود تا رقص زنان مقابل سفارت‌خانه‌ی جمهوری اسلامی در اوتاوا که به مناسبت هشتم مارس ۲۰۱۰ اجرا شد.

 

pandora - المان - المان
تصور کنین جنتی باله برقصه:)))))
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

قازقلنگ - ایران - تهران
چند تا چیز تو خون ما ایرانیاست که مختص ما ایرانیهاست یکیش همین رقصیدن تو کوی و برزن و خیابونه که جدیدا تو اتوبوس و هواپیماش هم پیدا شده من فکر کنم به خاطر اذانی باشه که تو بچگی تو گوشمون میخونن خداییش ما ایرانیها خیلی باهالیم دم هممون گرم فقط از شر این اخوندا هم نجات پیدا کنیم دیگه نور علی نور میشه البته اخوند رقاص هم اگه میخواهید ببینید این کلیپ رو نگاه کنید کلیپ به نظر واقعی میاد.https://www.youtube.com/watch?v=iN2VrfedsK0
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

sosol - ایران - نیشابور
چی باید بدم نوزادم بخوابه؟؟؟؟؟؟؟؟؟ببخشید ولی من یه دختر کوچولوی 4 ماهه دارم که مادرش ولش کرده و رفته از 8 هفته پیش تا الان یک شب هم راحت نخوابیده دکتر هم چیزی نمیده میشه کمکم کنید ؟خامنها شما تجربه ای ندارین ؟
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

sabzsabz - انگلیس - منجستر
اسلام با فرهنگ ما ایرانیها در تزاد کامل است .این صفویان ما را زمینگیر اسلام کردند اون هم از نوع ارتجاعی خالص
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

zayanderood - نروژ - برگن
sosol - ایران - نیشابور . ای داد بیداد ! سوسول جان چقدر ناراحت شدم .. عجب زنی‌ داری عزیزم !!! اما یه راه حالی‌ که به نظر من میرسه اینه : حتما میدونی‌ که بعضی‌ از حواس نوزادان خیلی‌ تیز تر از ماست یعنی‌ هر چی‌ که بزرگتر میشن این حواس هم ضعیف تر می‌شه .. از جمله حس بویاییشون .. اگه داری یکی‌ از پیراهن‌های مادرشو که شسته نشده بذار کنارش ...این بوی مادر بهش حس آرامش میده و راحت تر میخوابه البته شاید الان دیگه بوی مادرشو فراموش کرده باشه و فایده نداشته باشه ولی‌ به هر حال امتحانش بی‌ ضرر نیست .. در ضمن خوردن ماست هم قبل از خواب حالت آرامش دهنده داره اینم امتحان کن. موفق باشی‌
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

cheshm ghermez - ایران - تهران
sosol - ایران - نیشابور. دوست عزیز به نظر من کودک شما از نفخ معده عذاب میکشه.بهترین روش دادن مقدار کمی دم کرده نعنا است حتما جواب میده.
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

parang - سوید - سوندسوال
sosol - ایران - نیشابور دوست عزیز متاسفم که همسرتون رفتن! برای بچه هیچی مثل مادرش ارومش نمیکنه, اگه نمیتونین به هر دلیلی کوچولو رو به مادرش بدین, چند نکته رو براتون میگم شای کمکتون کرد.1-سعی کنین خیلی اروم و خونسرد باشین, چون استرس و دست پاچگی شما بچه رو ازار میده.2-اگه لباسی, شالی, چیزی از خانمتون تو خونه هستش(نشسته باشه بهتره) که بچه بتونه بوی مادرشو ازش حس کنه, خیلی کمکتون میکنه.اونو نزدیک بینی بچه بزارین.3-اگر که میخواین به بچه ارامش دوره جنینی رو بدین تا بخوابه, بزارینش توی کالسکه و مرتبا کالسکه رو تکون بدین(البته اروم) یا بچه رو دمر روی شکم و سینه خودتون بزارین و اروم تکون بدین.4-کنترل ماموشرت و غذای بچه رو داشته باشین.ولی مهمترین مسئله ارامش خودتونه, یادتون باشه بچه رو نمیشه با ارامش ظاهری فریب داد.5-تو این سن احتمال سوختگی و شکم درد هم خیلی زیاده.میتونین موفع عوض کردنش اگر قرمزی دیدین پماد سوختگی استفاده کنین.ماساژ اروم شکم هم کمک خوبیه.(اگه پماد سوختگی نداشتی, میتونی از روغن مایع خوراکی هم استفاده کنی) امیدوارم کوچولوتون خواب بهتری کنه و خانمتونم برگرده..
پنج‌شنبه 9 اردیبهشت 1389

zartusht67 - المان - المان
اینها تو خفا همه کاری میکنن به قول شاعر گر به خلوت میروند ان کار دیگر میکنن
جمعه 10 اردیبهشت 1389

Raz_uk - انگلیس - کمبریج
این تازی های وحشی گفتن بیحجابی زلزال میاره واای خدا بخیر کنه دیگه رقص چی میاره...فکر کنم اخر زمون بشه! پس حالا که اینجور شد هااااااا حالا بیاین برقصیم...همه...هاااااا .... \:D/
جمعه 10 اردیبهشت 1389

tamara .s - انگلیس - لندن
وای من عاشق رقصم!لندن
جمعه 10 اردیبهشت 1389

robinhoodd - استرا لیا - تهران
اون کلاه مخملی منو بدید یه دفعه هوس بابا کرم کردم...
جمعه 10 اردیبهشت 1389

siba12 - چین - پکن
sosol - ایران - نیشابور . کمی بادیان ونبات رابا ابجوش دم کن صاف کردش را به کوچولوبده شیرگاو هم اصلا بهش نده شیر خشک نان خوبه
جمعه 10 اردیبهشت 1389

آنتی اسلام - ایران - اهواز
خامنه ایه م بشکن بزنه و قر بده؛ سردار فیروز آبادی هم قُمبُل بندازه بالا
جمعه 10 اردیبهشت 1389

nasser-ap - قطر - دوحه
دوستان لطفا زیاد شلوغش نکنید ...هرجیه مارک و مهر استاندارد اسلام دارد وبر طبق شئونات اسلامی باشد حلال است ..رقص اسلامی ..دیسکو اسلامی ..بار اسلامی ..نایت کلوب اسلامی . عشق بازی اسلامی ...لاس اسلامی ...اکر غربی باشه حرامه ..خودتان می دانید . .
جمعه 10 اردیبهشت 1389

مسلمان ایرانی - ایران - تهران
رقصهای محلی ایرانی رو خیلی خیلی دوست دارم
شنبه 11 اردیبهشت 1389

varamche2 - ایران - شیراز
حالا شماها هم به علی یکدست زیادی گیر دادینا!!! ایشون رهبرمونه..حالا همه با هم 3 مرتبه اینو تکرار کنین..خامنی کوثر است دشمن او ابتر است!!.
شنبه 11 اردیبهشت 1389

bita tehrani - کانادا - ونکوور
sosol - ایران - نیشابور .از رنجی که میکشید متاسفم.گرایپ میکسچر به کولیک نوزادی کمک میکند.البته نظر دکترهای دیگر را هم بپرسید.در تهران دکتر منصور بهرامی بسیار حاذق است شاید امکانش باشد که بروی.
شنبه 11 اردیبهشت 1389

milad bandar - ایران - بندرعباس
من عاشق رقصم,همه میگن خیلی بااستعدادم.بنظر شما میارزه مهاجرت کنم بخاطر رقص؟؟؟؟
شنبه 11 اردیبهشت 1389

katrina - اسکاتلند - لندن
milad bandar - ایران - بندرعباس --. قبلابهت گفتم رقص بندری طرفدارنداره ....دلخوش سیری چند?هههههه
یکشنبه 12 اردیبهشت 1389

milad bandar - ایران - بندرعباس
katrina - اسکاتلند - لندن . عزیزم همه جورشو بلدم.بازم نمیارزه؟. درضمن سال دیگه درسم تموم میشه مهندس میشم.
یکشنبه 12 اردیبهشت 1389

milad bandar - ایران - بندرعباس
katrina - اسکاتلند - لندن . عزیزم همه جورشو بلدم.بازم نمیارزه؟. درضمن سال دیگه درسم تموم میشه مهندس میشم.
یکشنبه 12 اردیبهشت 1389

+0
رأی دهید
-0

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.