انتقام ۱۳ آوریل؛ پیروزی برای ایران یا هدیه به نتانیاهو؟

 یورونیوز: ایران شب گذشته با بیش از ۳۰۰ پهپاد و موشک حمله گسترده‌ای را به خاک اسرائیل انجام داد. هرچند دو کشور برای مدت‌ها درگیر تنش بودند اما این نخستین حمله‌ای بود که ایران به طور مستقیم از خاکش انجام می‌داد.

دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل درباره خسارات وارد شده، اصابت مستقیم موشک‌های بالستیک به یک پایگاه هوایی را تایید کرد؛ اما گفت که این حمله تنها «خسارات جزئی به زیرساخت‌ها وارد کرده است» و پایگاه بطور کامل فعال است.

او افزود که یک دختر جوان نیز بر اثر اصابت ترکش «زخمی» شده که در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری است.

به گفته هاگاری، تمامی پهپادها و موشک‌های کروز پرتاب شده توسط ایران، قبل از ورود به حریم هوایی اسرائیل و اکثریت ۱۲۰ موشک بالستیک شلیک شده «رهگیری» شدند و «تعداد کمی… تک رقمی» از موشک‌های بالستیک به پایگاه هوایی و اطراف آن اصابت کردند.

به این ترتیب اولین پرسش این است که آیا واقعا ایران با انجام این حملات توانسته است انتقام کشته شدن ۷ مقام عالیرتبه خود در دمشق را بگیرد، یا با این کار فرصتی برای نتانیاهو فراهم کرده تا بگونه‌ای بحران مشروعیت ایجاد شده برای دولتش در پی جنگ غزه را حل و فصل کند؟
حملاتی «کنترل شده»
کارشناسان در ارزیابی‌های اولیه حملات شب گذشته، اقدام ایران در حمله نظامی به خاک اسرائیل را تا حدی «کنترل‌شده» توصیف کرده‌اند که احتمالا با هدف «اجتناب» از تشدید درگیری‌ها انجام شده است.

به گفته آنها این شیوه حمله، به رهبران جمهوری اسلامی کمک می‌کند که هم هواداران خود را مجاب کنند که انتقام کشته شدن فرماندهان سپاه قدس در سوریه را گرفته‌اند و هم دیگر نگران واکنش شدید اسرائیل و شدت گرفتن درگیری‌ها نباشند.

با این حال هرچند پاسخ ایران «محدود» بوده است، جاناتان پانیکوف معاون اسبق شورای اطلاعات ملی ایالات متحده معتقد است که تصمیم تهران نشانگر آغاز دوران جدیدی است که در آن ایران تمایل دارد مستقیماً به حملات اسرائیل پاسخ دهد ولو آنکه اتخاذ این استراتژی، تشدید خطر حملات انتقام‌جویانه مستقیم علیه خاک ایران را در پی داشته باشد.

در واقع این اقدام، تقابل در سایه را به «نزاع در روز روشن» می‌کشاند و در نتیجه، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل نیز اقداماتی «مشخص و محدود» را برای حمله به اهداف ایرانی، احتمالاً درون خاک ایران، انجام خواهد داد. شاید به نحوی که به واکنش مهم دیگری از سوی ایران منجر نشود.

در بدترین حالت اما پاسخ اسرائیل شدید خواهد بود و می‌تواند شامل بمباران سایت‌های مهم ایران شود.

بسیاری استدلال می‌کنند که اقدام ایران می‌تواند فرصتی مناسب برای اسرائیل فراهم می‌کند تا در خاک ایران دست به عملیات بیشتری بزند و به طور بالقوه تأسیسات مهم نظامی، انرژی و هسته‌ای را هدف قرار دهد. در این صورت تبعات چنین اقداماتی می‌تواند بسیار بزرگ باشد.
جو بایدن و نقش ایالات متحده
جینا ابرکرومبی، کارشناس مسائل خاورمیانه در شورای آتلانتیک می‌گوید موشک‌باران شب گذشته، جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا را در موقعیت بغرنجی قرار داده است زیرا تیم او حالا باید برای مهار واکنش اسرائیل تلاش کند.
جلسه شورای امنیت ملی آمریکا برای بررسی ابعاد حمله ایران به اسرائیلبه گفته خانم ابروکرومبی، جو بایدن در ماه‌های اخیر از درگیری مستقیم با ایران اجتناب کرده است؛ با این حال اکنون احتمال وقوع یک جنگ گسترده‌ بسیار زیادتر شده و به نظر می‌رسد که ایالات متحده خطر درگیر شدن در این نزاع را احساس‌ می‌کند.

این در شرایطی است که انتخابات دور دوم ریاست‌جمهوری آمریکا کمتر از ۷ ماه دیگر برگزار می‌شود و جو بایدن برای انتخاب مجدد نیاز به جلب نظر شهروندان حامی فلسطین در ایالات متحده دارد. رای‌دهندگانی که از واکنش او بر سر جنگ غزه ناراضی هستند و از نزدیک شدن مجدد او به اسرائیل استقبال نخواهند کرد.

در همین زمینه کارمیل آربیت، کارشناس مسائل خاورمیانه در شورای آتلانتیک می‌گوید در هر صورت تعهد ایالات متحده به دفاع از منافع اسرائیل بسیار عمیق‌تر از هرگونه اختلاف احتمالی سیاسی بین رهبران دو کشور است.

در این چارچوب جو بایدن ممکن است به طور خصوصی اسرائیل را تشویق کند که با خویشتن‌داری پاسخ دهد. این بدون شک با تمایل اسرائیل در چهارچوب سیاست بازدارندگی و دفاع از خود در آنچه «جنگ علیه تروریسم» می‌خواند تضاد خواهد داشت و ناخودآگاه اختلاف میان تل‌آویو و واشنگتن را تشدید خواهد کرد.

حمله کنترل‌شده ایران که با واکنش موفق سیستم دفاع موشکی اسرائیل همراه شد، خسارات کمی برجا گذاشت. امری که ایالات متحده می‌تواند با استفاده از آن سران تل‌آویو را مجاب کند دست از اقدامات تلافی‌جویانه بردارند.
سیستم دفاع موشکی اسرائیل نقش موثری در دفع حملات شب گذشته ایران و کاهش خسارات ایفا کرده استهم اکنون نیز مطابق گزارش‌ها، جو بایدن در تماس تلفنی به بنیامین نتانیاهو گفته است که آمریکا در حرکات انتقام‌جویانه اسرائیل شرکت نخواهد کرد. با این حال هرگونه بی‌پاسخ گذاشتن حمله ایران می‌تواند برای اسرائیل تعبیر به «ضعف» شود.

حمله ایران به خاک اسرائیل در عین حال می‌تواند توجه‌ها را از جنگ و وضعیت انسانی در غزه منحرف کند؛ امری که می‌تواند به سود اسرائیل ارزیابی شود.
بقایای موشک‌های شلیک‌شده ایران در روستاهای عراق
«اشتباهی استراتژیک»
در سوی مقابل هرچند ایران با شلیک انبوه موشک و پهپاد انتحاری توانسته اسرائیل را به چالش بکشد، با این حال نفس انجام حمله می‌تواند «اشتباهی استراتژیک» برای تهران باشد.

توماس واریک، دستیار ضدتروریسم سابق در وزارت امنیت داخلی آمریکا می‌گوید تا کنون ایران برای حمله به اهدافی در اسرائیل و سایر کشورها از نیروهای نیابتی‌اش استفاده می‌کرد و درباره نقش خود همواره «سیاست انکار» را در پیش گرفته بود؛ اما انجام حمله شب گذشته که به طور مستقیم از خاک ایران انجام شد، این به اصطلاح «ماسک» را از صورت تهران برداشت.

اقدامی که می‌تواند عزم اسرائیل برای مقابله جدی‌تر با ایران را تقویت کند.

علاوه بر این گمان می‌رود که جامعه بین‎‌المللی نیز این رفتار ایران را بی‌پاسخ نگذارد و با توجه به حمایت گسترده کشورهای غربی از اسرائیل در جریان این حملات و پیش‌رو بودن دو نشست مهم در شورای امنیت سازمان ملل همچنین توسط اعضای گروه هفت، تحریم‌های دیپلماتیک بیشتری در انتظار ایران باشد.